โดยทั่วไปแล้วอาการ “คัน” คือความรู้สึกที่เกิดขึ้นมาจากการระคายของเซลล์ผิว หรือเซลล์ประสาทที่เกี่ยวข้องกับผิวหนัง แม้ว่าอาการคันจะน่ารำคาญ หรือแม้แต่ก่อให้เกิดความทรมานในบางครั้ง (จินตนาการถึงตอนที่เราคันแต่เก่าไม่ได้) แต่อาการคันก็เป็นหนึ่งในความรู้สึกที่สำคัญและเป็นประโยชน์ในเชิงการกระตุ้นให้เราปกป้องตัวเอง เช่นเดียวกับความรู้สึกเจ็บปวด ความรู้สึกร้อนหรือเย็น โดยอาการคันเตือนให้เรารู้ถึงสิ่งกระตุ้นภายนอกที่อาจเป็นอันตรายต่อเราได้ หรือเตือนเราถึงอาการเจ็บป่วยภายในเช่นโรคต่างๆ ซึ่งอาจเป็นอันตรายถ้าไม่รักษา แต่บ่อยครั้งสัญญาณเตือนก็ไม่จำเป็นและก่อความรำคาญเสียมากกว่า
กลไกการเกิดอาการคันคืออะไร?
อาการคันผิวเริ่มจากการกระตุ้น pruriceptors หรือปลายประสาทที่รับสัญญาณการคัน ผ่านสัญญาณทางกล ทางอุณหภูมิ หรือทางเคมี ซึ่งรวมไปถึง
สารเคมีจากการตอบสนองจากภูมิคุ้มกัน(histamines) และสารลดความเจ็บปวด (opiods)
Neuropeptides ที่เรามักรู้จักกันดีคือสารความคุมความรู้สึกเจ็บที่หลั่นในสมองอย่าง endorphins เป็นต้น
สารสื่อประสาท acetylcholine และ serotonin
Prostaglandins, ซึ่งสร้างอาการเจ็บปวดในเซลล์ประสาทสันหลัง
เป็นต้น การกระตุ้นโดยสารเหล่านี้มักเชื่อมโยงกับอาการอักเสบ แห้ง หรือความเสียหายอื่นๆที่เกิดขึ้นกับร่างกาย การกระตุ้นอาการคันเกิดขึ้นในเซลล์ประสาทพิเศษที่เรียกว่า C-fibers ซึ่ง C-fibers ทั่วไปทำงานคล้ายๆกับเซลล์ประสาทความเจ็บปวด แต่เซลล์ประสาทกลุ่มหนึ่งประมาณ 5% เหล่านี้ทำหน้าที่เฉพาะในการรับความรู้สึก “คัน” จากผิวไปสู่สันหลังและตรงไปยังสมองโดยเฉพาะ
